کسی از ۱۵۰ میلیارد درآمد جرایم انضباطی خبر ندارد!

در فصول اخیر لیگ برتر، به نظر می‌رسد کمیته انضباطی به یکی از پرتکاپوترین نهادهای فوتبالی تبدیل شده است. این نهاد، که وظیفه نظارت بر رعایت قوانین و مقررات را بر عهده دارد، در این دوره با حجم قابل توجهی از تخلفات و جریمه‌ها روبه‌رو بوده است. در این مقاله به بررسی وضعیت انضباطی لیگ برتر و پیامدهای آن برای باشگاه‌ها و بازیکنان خواهیم پرداخت.

هر ساله در جریان مسابقات لیگ برتر شاهد موارد زیادی از تخلفات انضباطی هستیم که نشان‌دهنده عدم رعایت قوانین و مقررات از سوی عوامل تیم‌هاست. این جرایم حتی پیش از شروع فصل و در فاصله ۱۲ روز تا شروع لیگ شروع شد و در فصل جاری، ۱۳ باشگاه به دلیل عدم ثبت قرارداد ۱۶ بازیکن خود در زمان مقرر، هر یک به پرداخت ۵۰ میلیون تومان جریمه محکوم شدند. مجموع این جریمه‌ها که به حدود ۴/۹ میلیارد تومان رسید، نشان‌دهنده عدم توجه باشگاه‌ها به الزامات قانونی نسبت به ثبت قراردادهاست.

علاوه بر این، نقره‌داغ شدن ۹ باشگاه لیگ برتری به دلیل عدم صدور مجوز حضور بازیکنان در اردوی تیم فوتبال جوانان ایران، از جمله جرایم سنگین کمیته انضباطی بود.

به طور خاص، پیرو درگذشت یکی از هواداران ملوان در هفته‌ای که گذشت، جریمه‌ای ۱/۵ میلیارد تومانی برای سپاهان به دنبال داشت. اگرچه این جریمه شاید برای پذیرش مسئولیت کافی به نظر نرسد، اما لازم است که کمیته انضباطی در این زمینه اقدامات جدی‌تری انجام دهد. جریمه‌های سنگین دیگری نیز وجود دارد که بازتاب‌های اجتماعی خاصی داشته است.

اگر چه به نظر می‌رسد که کمیته انضباطی بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌ها عمل می‌کند، اما سؤالات زیادی در مورد شفافیت در تعیین میزان جریمه‌ها وجود دارد. طبق بندهای قانونی موجود، جریمه‌ها بر اساس نوع و شدت تخلف محاسبه می‌شوند، اما عدم شفافیت در روند نرخ‌گذاری و نوع در نظر گرفتن جرایم انضباطی می‌تواند سؤالاتی را به وجود بیاورد.

طبق اعلام منابع رسمی، این کمیته تنها در اجرای قوانین دخالت دارد و تعیین نرخ جریمه‌ها از نظر مالی بر عهده هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال است. آیین‌نامه انضباطی فدراسیون فوتبال مصوبه سال 96 است که مبالغ بر اساس قرارداد‌های بازیکنان در آن سال‌ها نوشته شده، اما هرساله هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال تشکیل جلسه می‌دهد تا نرخ جدید جرایم را به کمیته انضباطی اعلام کند.

کمیته انضباطی تنها می‌تواند درخواست افزایش مبالغ جرایم را برای بازدارندگی داشته باشد و این کمیته نه در جریان چگونگی نرخ‌گذاری است و نه در جریان چگونگی پرداخت جرایم!

در واقع کمیته انضباطی مانند پلیس راهنمایی است که بر اساس نرخ اعلامی جرایم و بر اساس ابعاد جرمی که اتفاق افتاده، فرد خاطی را جریمه می‌کند. نکته جالب‌تر اینکه بر اساس اذعان اعضای این کمیته، حتی محرومیت‌های فوتبالی هم به اندازه جرایم مالی سنگین بازدارندگی ندارند و این جرایم سنگین مالی در سال‌های اخیر باعث کاهش وقوع بی‌انضباطی‌های فوتبالی در سال‌های اخیر شده است.

این موضوع باعث شده تا فدراسیون فوتبال از یک تراکنش مالی عظیم بهره‌مند شود که البته بر اساس قوانین فیفا این موضوع یکی از ارکان رسمی درآمدزایی تیم‌ها هم محسوب می‌شود اما این عدم شفافیت و ابهام در تصمیم‌گیری‌ها، به نوبه خود ممکن است کارایی کمیته انضباطی را تحت‌الشعاع قرار دهد و نتایج منفی برای آینده فوتبال کشور به بار آورد.

با توجه به بررسی‌های انجام شده، مشخص شده که مجموع جرایم مالی در نیم‌فصل اول حدود ۵۴ میلیارد و ۵۳۳ میلیون تومان بوده است. در کنار درآمدهای حاصل از جرایم که ناشی از لیگ برتر است، سایر رشته‌های ورزشی از جمله فوتسال و فوتبال بانوان نیز سهم بسزایی در این درآمدها دارند. به‌طور کلی، کمیته انضباطی سال گذشته مبلغی نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان عاید فدراسیون کرده که به همراه درآمد نیم‎فصل فعلی لیگ برتر عدد آن به نزدیکی 150 میلیارد تومان می‌رسد اما هنوز کسی نمی‌داند این مبلغ چگونه و از چه طریقی پرداخت و به صرف چه کاری شده است.